Food is hot. Kookprogramma’s, kookboeken, kookcursussen, kook-apps, kookrubrieken in de krant, de biologische groentetas, scharrelslagers, liefde voor vergeten groeten, bio-wijn, www.DeKrat.nl en de Keuringsdienst van Waarde.
Onze Westerse laatmoderne samenleving toont een grote belangstelling en aandacht voor voedsel: wat we eten en wat we drinken. Onze omgang met voedsel zegt iets over wie wij (willen) zijn, over ons imago en ook over hoe we in het leven staan. Eten is plezier, gezelligheid, saamhorigheid, en meer nog, identiteit.
Maar eten is ook op veel manieren ambivalent. Voor eten is leven afgesneden. Nooit eerder in onze geschiedenis was voedsel zo gemakkelijk verkrijgbaar en werd het zo goedkoop geproduceerd; toch sterven dagelijks wereldwijd ruim 21.500 mensen van de honger, terwijl elders mensen kampen met overgewicht en lijden aan eetstoornissen. Is ons voedsel en zijn onze eetgewoonten gezond? Welke ecologische footprint laten ze achter?
Westerse industrieën drijven met hun monopolies op gemodificeerde zaadproducten kleine boeren in ontwikkelende landen tot wanhoop en armoede. Groen, verantwoord en bewust zijn reacties op de bio-industrie, bijbehorende virussen en ondoorzichtige voedselproductieketens. Diëten, vasten en kuren zijn reacties op (de gevolgen van) ongezonde eetpatronen.
Kortom, eten is een ding in onze cultuur.
Eten is ook een ding in onze godsdienst. Maar onze preoccupatie met eten en drinken lijkt los te staan van het vieren van de Maaltijd van de Heer. Tijd dus voor een stevig gewortelde Food Ministry, waarin de Maaltijd van de Heer weer in verband komt te staan met de maaltijd thuis: de keuken als altaar en de avondmaalstafel als eettafel.
We verzinnen die term Food Ministry niet zelf, maar ontlenen hem aan Jamie Oliver, die met het gebruik ervan suggereert dat eten en voedsel iets heiligs hebben en dat we onszelf en de ander daarmee (kunnen) dienen. Wat heeft de eettafel thuis met de avondmaalstafel in de kerk te maken? Hoe is ons dagelijks brood verbonden met het brood van het leven? Wat betekent een problematische relatie met eten voor deelname aan het maaltijd ritueel?
Zowel in ons eten als in de Maaltijd van de Heer gaat het over het lichaam en de lichamelijkheid, over het concrete kwetsbare bestaan dus. ‘Dit is mijn lichaam’, zegt Jezus, en hij duidt op zijn kwetsbare, verwonde lichaam, dat de metafoor wordt voor de gemeente, − dat wil zeggen, de concrete kwetsbare gemeente, bestaande uit kwetsbare concrete mensen. Wat voor brood delen we, wat voor wijn? Wie zitten er aan de maaltijd? Hoe hangt het voedsel op onze eet- en avondmaalstafels samen met die kwetsbaarheid?
Als de kerk zich bezint op de Maaltijd van de Heer zou zij primair kunnen helpen bewust te maken van de wereldwijde voedselcrisis in onze globale samenleving en dat inzicht integreren in nieuwe, eco-theologische perspectieven op de Maaltijd van de Heer, die de maaltijd weer met ons dagelijkse eten in verband brengt. De allereerste vraag in dit proces zou kunnen zijn hoe de Maaltijd van de Heer in al zijn rituele facetten – brood en wijn, maar ook gemeenschap, dienen en delen – (niet) verbonden is met onze dagelijkse eetcultuur. En omgekeerd, hoe de maaltijd thuis in al zijn facetten met de Maaltijd van de Heer is verbonden.
Auteurs: Prof.dr. M. Barnard & Dr. Mirella C.M. Klomp van de Protestants Theologische Universiteit
Overgenomen van https://www.protestantsekerk.nl/actueel/nieuws/food-ministry